Afgelopen jaar kon iedere particulier die een nieuwe, volledig elektrische auto kocht of private leasete, aanspraak maken op een overheidssubsidie van 3350 euro. Nou ja, mits aan een aantal voorwaarden werd voldaan. Daarvan is de belangrijkste dat de auto in kwestie niet meer mag kosten dan 45.000 euro. Met het totale budget van 71 miljoen euro, zijn in 2022 ruim 21.000 mensen blij gemaakt. De laatste blije EV-rijder meldde zich aan op 30 mei 2022. Op die dag was het budget opgesoupeerd.
Hoewel de subsidiepot met 67 miljoen dit jaar iets minder goed gevuld was, is-ie nog lang niet leeg. Momenteel is er nog 48 miljoen en een beetje beschikbaar. Dit komt overeen met bijna 72 procent van het totale subsidiebudget. Hoe dat komt? Wij kunnen wel 3 redenen bedenken.
1. Ook met overheidssubsidie zijn elektrische auto’s nog duur
Een steuntje in de rug van zo’n 3000 euro is natuurlijk mooi meegenomen. Koop je een Dacia Spring, dan is het zelfs een serieus deel van de aanschafprijs van 21.750 euro. De vraag is echter hoeveel mensen te porren zijn voor deze kleine, vrij karige EV met een WLTP-actieradius van 230 kilometer. Dit jaar tot dusver nog geen 500. Op de aanschafprijs van een nieuwe Peugeot e-208 (vanaf 34.750 euro) is het nog geen 10 procent. En neem eens een populaire elektrische auto als de Kia Niro. Het oude model met de grote accu (64 kWh) kocht je in 2022 nog voor 38.050 euro. Voor het nieuwe model moet je nu minimaal 44.795 euro neertellen.
2. De stroomprijzen zijn hoog
Gemiddeld betaal je momenteel zo’n 50 eurocent per kilowattuur voor het opladen van je elektrische auto. Dat is inclusief de mogelijkheid om thuis op te laden. Heb je die mogelijkheid niet? Dan ben je aangewezen op openbare laadpalen en snelladers en schiet dat gemiddelde omhoog naar 72 cent. Als je geen eigen laadpaal hebt en in Utrecht woont, ben je helemaal de Sjaak. Want die stad heeft volgens prijsvergelijker Pricewise de duurste laadpalen van Nederland (79 cent per kWh).
Uitgaand van die 50 cent per kWh en 15.000 kilometer per jaar, ben je voor een Peugeot e-208 algauw 1300 euro aan laadkosten kwijt. Voor de Peugeot 208 1.2 PureTech met 100 pk, geef je jaarlijks ongeveer 1675 euro aan benzine uit. Dat scheelt dus 375 euro per jaar, in het voordeel van de elektrische variant. Dat is de moeite waard, zou je zeggen. Totdat je beseft dat je dit voordeel pas na ruim 9 jaar hebt terugverdiend. Om de simpele reden dat de elektrische 208 – met aftrek van subsidie – nog altijd 3490 euro duurder is. En dan hebben we nog geen rekening gehouden met punt 3 hieronder ...
3. Voordelen elektrisch rijden staan op de tocht
In punt 2 hierboven hebben we het wegenbelastingvoordeel van elektrische auto’s niet meegenomen. Dat is geen vergissing. Want nu is een EV nog vrijgesteld van wegenbelasting, maar zoals de vlag er momenteel bij hangt, is dat feest in 2025 afgelopen. Dan ga je het kwarttarief gaan betalen en vanaf 2026 zelfs de volle mep.
Maar de volle mep waarvan, dat is vooralsnog onduidelijk. Als dit het benzinetarief is, wordt het wegenbelastingvoordeel van nu, in 2026 een wegenbelastingnádeel. Een elektrische auto is ommers gemiddeld een stuk zwaarder dan een vergelijkbaar exemplaar op benzine. Om nog even het voorbeeld van de Peugeot 208 aan te houden: de benzineversie kost nu ongeveer 44 euro aan wegenbelasting per maand. Voor de ruim 350 kilo zwaardere EV-versie zou je in 2026 - bij ongewijzigde tarieven - maandelijks ruim 68 euro moeten aftikken … Maar als de overheid elektrisch rijden wil blijven stimuleren, is dit scenario eigenlijk niet realistisch. Maar dát je gaat betalen, lijkt een ding dat zeker is.
Subsidie elektrische auto's moet omhoog
Samenvattend is er eigenlijk maar één conclusie mogelijk. Om autokopers te stimuleren de overstap naar elektrisch te maken, moeten de subsidies omhoog. In Duitsland krijg je bijvoorbeeld nog maximaal 6750 euro bij de aanschaf van en nieuwe EV. Ook zou de Nederlandse overheid er verstandig aan doen om de vrijstelling van wegenbelasting te verlengen. Zo niet, dan zien we de opmars van de elektrische auto's onder particulieren snel stranden.
Maar het zal er wel op uitdraaien dat (het rijden met) auto's met verbrandingsmotor duurder gemaakt wordt. Leer ons de Nederlandse beleidsmakers kennen...
