Waarom al die rotondes?
Een rotonde is een zeer efficiënte oplossing om het verkeer vlot te laten doorstromen. Een rotonde vervangt ook steeds vaker het traditionele kruispunt. De reden is simpel: een rotonde is veiliger. Er gebeuren op rotondes tot wel 50 procent minder verkeersongelukken. Ook vallen er minder verkeersdoden ten opzichte van kruispunten met verkeerslichten. Nederland telt naar schatting 5.600 rotondes en rotonde-achtige situaties.
Verschillende soorten rotondes
In Nederland – maar ook in andere Europese landen – vind je verschillende soorten rotondes. Denk hierbij aan de enkelstrooksrotonde, meerstrooksrotonde (ook bekend als dubbele rotonde), de turborotonde en de ovonde (of ovatonde). Uiteraard leggen we graag uit wat ze precies betekenen.
Enkelstrooksrotonde (viertaksrotonde)
Een enkelstrooksrotonde (viertaksrotonde) is feitelijk de meest simpele vorm van een rotonde. Er is slechts een rijstrook waarop je moet invoegen. Voor alle verkeersstromen geldt een stevige snelheidsbeperking.
Meerstrooksrotonde (dubbele rotonde)
De snelheid op een meerstrooksrotonde ligt wat hoger, omdat ze ook wat ruimer zijn opgezet. Het ontwerp is wat complexer, maar toch bevordert dit type rotonde nog altijd de verkeersveiligheid. Een meerstrooksrotonde kan meerdere afslagen hebben.
Turborotonde (eventueel met verhoogde rijstrookscheiding)
De turborotonde is de meest complexe rotonde die je kunt tegenkomen. Je moet vóór de rotonde goed naar de bewegwijzering kijken om te bepalen welke strook je moet nemen. Let hierbij goed op de pijlen op de weg. Even snel wisselen van strook terwijl je op de rotonde zit is vaak niet mogelijk, omdat de meeste turborotondes over een verhoogde rijstrookscheiding beschikken. Je kunt ook geen rondje rijden tot je de goede afrit tegenkomt. Indien je de foute strook kiest, moet je de rotonde verlaten op een plek die je eigenlijk niet voor ogen had. Geen paniek. Keer verderop op een veilige manier om en waag nog een poging. Je treft turborotondes vooral aan buiten de bebouwde kom. Een turborotonde heeft vaak een sterk reducerend effect op de snelheid van voertuigen.
Ovonde (ovatonde)
Wat betekent een ovonde? Simpel! Zoals de naam al doet vermoeden heeft deze rotonde de vorm van een ovaal. Er is ook sprake van meerdere rijstroken. Er wordt voor een ovonde gekozen als de locatie het onmogelijk maakt om op een verkeersveilige manier twee rotondes of andere kruispuntvormen vlak achter elkaar te plaatsen. De ovonde vormt dan een geschikte oplossing om alle aansluitende wegen op een veilige manier samen te laten komen. Een ovonde heeft vaak vrij scherpe bochten. Je snelheid minderen dus en extra goed opletten als je met een grotere combinatie – bijvoorbeeld met een aanhanger, boottrailer of paardentrailer - onderweg bent.
Wie heeft er voorrang op een rotonde?
Dan wordt het tijd om antwoord te geven op een prangende vraag: wie heeft er voorrang op een rotonde? Het antwoord is heel simpel: in de wet is niet vastgelegd dat de rotonde een voorrangsweg is. De oplossing is dan helder: verkeer dat van rechts komt, gaat voor. Verkeer dat de rotonde oprijdt heeft dus voorrang op verkeer wat al op de rotonde rijdt. Gelukkig is er in Nederland goed aangegeven wie er op de rotonde voorrang heeft door middel van boorden en verkeerstekens, zoals haaientanden. Volg altijd de verkeersborden en -tekens op de betreffende locatie op.
Hoe zit het met voetgangers op rotondes?
Is er een zebrapad? Dan heeft een voetganger natuurlijk voorrang. Maar als er geen zebrapad aanwezig is, dan is het afhankelijk van de situatie. Er gelden verschillende regels voor het als bestuurder verlaten of oprijden van een rotonde. Als de bestuurder een rotonde oprijdt en er is geen zebrapad, dan moet de voetganger voorrang verlenen aan de automobilist. Wil je als bestuurder de rotonde verlaten - en de voetganger niet - dan moet de voetganger voorgelaten worden. Dan geldt namelijk de regel: rechtdoorgaand verkeer op dezelfde weg gaat voor', dit geldt ook voor voetgangers.
Voorrang fietsers op een rotonde
Soms heeft een rotonde een aparte fietsstrook, vaak rood van kleur. In dit geval gelden de voorrangsregels die we net ook hebben besproken: bestuurders die op de rotonde blijven, hebben voorrang op bestuurders die de rotonde verlaten. Een rotonde heeft soms ook een fietspad, die naast de weg ligt. Vaak is met haaientanden geregeld of fietsers moeten wachten of dat ze voorrang moeten krijgen, in dat laatste geval heb jij als bestuurder haaientanden. Let dus goed op de verkeerstekens! Let er ook op dat bij sommige rotondes fietsstroken kunnen zijn met meerder rijrichtingen. Dus dan heb je niet alleen te maken met fietsers die schuin van achteren komen, maar die je ook tegemoet kunnen komen.
Voorrang tram op een rotonde
Een tram heeft op een rotonde altijd voorrang, of die nu van links als rechts komt. Het kan ook zijn dit door voorrangsborden of verkeerslichten anders geregeld is. De tram moet wel stoppen voor voetgangers op een zebrapad. Is er geen zebrapad en de tram verlaat de rotonde, dan heeft de tram voorrang op het verkeer dat op de rotonde blijft rijden.
Regels richting aangeven op een rotonde
De regels voor richting aangeven op een rotonde zijn heel eenvoudig: verlaat je de rotonde, dan geef je verplicht richting aan. Communicatie in het verkeer is belangrijk. Stel dat je een rotonde voor driekwart neemt, dan kun je ervoor kiezen om richting aan te geven in de richting die je opstuurt. Het overige verkeer weet dan dat je op de rotonde blijft. Ga hier overigens nooit vanuit. Soms gaat het door miscommunicatie op een rotonde fout. Ben dus duidelijk naar elkaar en matig ook je snelheid zodat andere weggebruikers de tijd hebben om te handelen. Door je snelheid aan te passen kun je ook beter de overige weggebruikers, bewegwijzering, verkeersborden en voorrangssituatie inschatten. Zo neem je zonder stress de rotonde.
