Met de opkomst van elektrische licht bedrijfswagens begon deze vertrouwde regelgeving een steeds groter struikelblok te vormen. Zulke weliswaar milieubewuste bedrijfswagens zijn vanwege het batterijenpakket van zichzelf al zeer zwaarlijvig. Het gewicht daarvan telt mee voor het voertuiggewicht en gaat dus af van de maximaal toegestane lading. Dat beperkt dus de beladingsmogelijkheden en/of het aankoppelen van een aanhanger. Dat laatste is een serieuze aderlating voor het type werk waarvoor zware bestelwagens vaak worden ingezet.
Om duurzame mobiliteit te blijven stimuleren, maar vooral om de ambities in het Klimaatakkoord van 2030 na te streven, werd in Nederland een tijdelijke uitzondering ingevoerd. Die houdt in dat (ook) deze zware elektrische bedrijfswagens toch bestuurd mogen worden met een B-rijbewijs. Het gaat om bestelwagens waarvan de brandstofversie inclusief maximaal laadgewicht binnen de 3,5 ton GVW blijft, maar waarvan de elektrische versie met het zware batterijpakket boven die 3,5 ton komt.
Nieuwe wetgeving voor elektrische bedrijfswagens
Het was even slikken voor (duurzame) ondernemers die vrij recent nog flink hadden geïnvesteerd in één of meerdere elektrische bedrijfswagens voor het zwaardere werk. De vrijstellingsregeling zou na 1 juli 2024 niet langer worden voortgezet. De verkeersveiligheid zou hiermee in het gedrang raken.
Op vriendelijk doch dringend verzoek van de Koninklijke RAI Vereniging – in samenwerking met onder meer Transport & Logistiek Nederland, BOVAG en de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen – heeft de overheid alsnog besloten af te zien van deze einddatum. Het zogenoemde ‘gedoogbeleid’ is verlengd met één jaar. Dit betekent dat bestuurders die in het bezit zijn van een autorijbewijs (rijbewijs B) nog altijd een elektrische bedrijfswagen(combinatie) tot 4.250 kg mogen besturen.
De verlenging creëerde een enorme opluchting bij diverse bedrijven die net flink hadden geïnvesteerd in het verduurzamen van hun wagenpark, maar waarvan de betrokken medewerkers niet in het bezit zijn van een vrachtwagenrijbewijs (rijbewijs C). Voorlopig zijn die ondernemingen gevrijwaard van extra financiële kosten om toch de transitie naar elektrisch rijden te maken met behoud van voldoende laadvermogen.
Intentieverklaring met nieuwe voorwaarden
Om verlenging van het gedoogbeleid af te dingen, werd er wel een intentieverklaring met enkele nieuwe voorwaarden opgesteld en ondertekend. In dit akkoord staat dat het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en de eerdere genoemde belangenbehartigers overeen zijn gekomen dat er een nieuwe (tussen)regeling zal worden opgesteld.
Een van de nieuwe voorwaarden is een verplichting voor bestaande bestuurders om een cursus te volgen die additionele kennis en kunde biedt om de veiligheidsrisico’s van het besturen van zwaardere voertuigen te minimaliseren. De opleidingsmodules bestaan uit zowel theoretische als praktische onderdelen en duren samen minimaal vijf uur. Na het succesvol afronden van de cursus mogen bestuurders, die onder de gedoogregeling vallen, gebruik blijven maken van de vrijstelling voor het besturen van elektrische bedrijfswagens tot 4.250 kilogram.
Overigens zullen de nieuwe voorwaarden ook voorzien in een nauwkeurige registratie van de opleidingen, bijvoorbeeld door deze in personeelsdossiers vast te leggen, zodat controle mogelijk is. Daarnaast moet er een systeem worden opgezet om alle ongevallen met elektrische bestelwagens met bestuurders die gebruikmaken van de vrijstelling bij te houden.
Een andere voorwaarde is dat de opgeschorte vrijstelling niet geldt voor elektrische bestelbussen die na 1 oktober 2023 zijn aangeschaft. Bestuurders van deze nieuwere bedrijfswagens moeten vanaf 1 juli 2025 wel in het bezit zijn van een C-rijbewijs om boetes te voorkomen. De controle hierop zal streng zijn.
Toekomstige ontwikkelingen: einde BPM-vrijstelling
Vrijwel alle Europese landen hebben een vrijstellingsregeling voor rijbewijs C. Een nieuwe wetgeving dan wel definitieve oplossing voor het beladen topic ‘zware bedrijfswagens versus rijbewijs’ is er echter nog altijd niet binnen de Europese regelgeving, en kost tijd. Ondertussen wint de elektrische bedrijfswagen steeds meer terrein – ondanks de beperkingen – en dat is niet verwonderlijk. Nu zijn bedrijfswagens met een verbrandingsmotor nog vrijgesteld van BPM (Belasting van Personenauto's en Motorrijwielen), maar daaraan komt een einde vanaf 2025. Vanaf volgend jaar zal deze grijskentekenregeling verdwijnen en daarmee iedere nieuwe conventionele bedrijfswagen naar verluidt sterk in aanschafprijs stijgen. Prijsstijgingen rond 35% zullen eerder regel dan uitzonderingen zijn, waardoor er tot eind 2024 een enorme run op bedrijfswagens met een dieselmotor gaande is. Die dieselexemplaren zul je binnen afzienbare tijd zal terugvinden op Autoscout24.
Naast de onvermijdelijke prijsstijgingen stuitten nieuwe bedrijfswagens met een verbrandingsmotor (meestal diesels) op de ‘nul-emissiezones’ die veel steden zullen invoeren vanaf 2025. Om toegelaten te worden tot die zones moet een bedrijfswagen geheel emissievrij zijn. Toch een nieuwe bedrijfswagen met benzine- of dieselmotor besteld? Dan zullen deze steden je binnenkort niet langer toelaten. Voor oudere bedrijfswagens is er een overgangsregeling van kracht. Zo krijgen bedrijfswagens met een Euro-5 motor nog toegang tot eind 2026 en Euro-6 bestelauto’s tot eind 2027. Hoe dan ook, ook in het land van de bedrijfswagens heeft elektrisch rijden een gegarandeerde toekomst!
SEBA-subsidie
Nog een reden waarom een overstap naar een elektrische bedrijfswagen het overwegen waard is: bij aanschaf kom je als onderneming in aanmerking voor een subsidie van 5.000 euro. Met deze Subsidie Elektrische Bedrijfsauto’s (SEBA) hoopt de overheid ondernemingen te stimuleren hun wagenpark te verduurzamen – een noodzakelijk goed overigens om de ambities in het Klimaatakkoord van 2030 te realiseren. Dat de SEBA een positief effect heeft, blijkt uit het feit dat de subsidiepot voor 2024 momenteel leeg is. Toch attendeert de overheid erop aanvragen voor de SEBA in te blijven dienen wanneer je als onderneming een elektrische bedrijfswagen hebt gekocht. Achter de schermen wordt er namelijk gewerkt aan een aanvullend SEBA-budget.
Maar wat nu als je een elektrische bedrijfswagen hebt gekocht en de subsidiepot blijkt niet te worden aangevuld, waardoor je wilt afzien van de koop? Laat dan de ontbindende voorwaarde “opdracht is definitief na toekenning SEBA” in de koopovereenkomst opnemen. Hiermee kun je de koop annuleren als de subsidie niet wordt toegekend.
Voorwaarden SEBA-subsidie
Een onderneming komt in aanmerking voor de SEBA – van maximaal 5.000 euro per bedrijfswagen – bij koop en financial lease. In het geval van operational lease kan de leasemaatschappij de SEBA aanvragen. De overige voorwaarden zijn als volgt:
- Het betreft een nieuwe volledig emissieloze bedrijfsauto met een elektrische- of waterstofmotor
- De nettowaarde van de bedrijfswagen is meer dan 20.000 euro
- De bedrijfsauto is nog niet afgeleverd op het moment van aanvragen
- De bedrijfsauto staat nog niet op jouw (bedrijfs)naam wanneer de subsidie wordt aanvraagd
- De koop- of leaseovereenkomst is niet eerder afgesloten dan 1 januari 2023
Populaire elektrische bedrijfswagens
Op de website van het RVO staat een actuele lijst aan elektrische auto’s die in aanmerking komen voor de SEBA. Enkele van de meest populaire modellen uit deze lijst zijn de Ford E-Transit, Mercedes EQV en eVito Tourer, Nissan Townstar EV, Opel Vivaro-E of Toyota PROACE.
