Bij een benzine- of dieselauto willen we graag weten hoeveel liter brandstof de motor per honderd kilometer verbruikt, maar hoe ver je kunt rijden op een volle tank brandstof is niet zo boeiend. Want als de tank leeg is, heb je die binnen een paar minuten weer volgetankt en kun je je weg weer vervolgen.
Bij een elektrische auto duurt het aanzienlijk langer om de accu op te laden, dus wil je graag weten hoeveel kilometers je met een volgeladen accu kunt rijden zonder tussentijds te moeten opladen. Daarom zijn we bij elektrische auto’s veel meer gefocust op de actieradius dan op het werkelijke energieverbruik per honderd kilometer. Hoe groter de actieradius, hoe verder je kunt rijden en hoe minder je afhankelijk bent van de aanwezigheid van laadpalen onderweg.
Theorie versus praktijk
De actieradius van een elektrische auto, ook wel rijbereik of range genoemd, is afhankelijk van allerlei verschillende factoren. Enerzijds zijn dat factoren die bij de bouw van de auto al zijn bepaald, zoals de accucapaciteit en het voertuiggewicht. Daarnaast wordt de actieradius ook bepaald door externe factoren zoals de weersomstandigheden en de rijstijl van de bestuurder. Daarom spreken we over een theoretische actieradius die volgens een officiële, gestandaardiseerde test (WLTP) is bepaald, en een werkelijke actieradius in de praktijk. De theoretische actieradius is vooral bedoeld om een indicatie te geven en het rijbereik van verschillende auto’s met elkaar te kunnen vergelijken. De werkelijke actieradius in de praktijk is wat je afleest op het dashboard.
De belangrijkste factoren die de theoretische actieradius beïnvloeden:
- De accucapaciteit in kWh
- Het gewicht van de auto
- De luchtweerstand van de auto
- De aanwezigheid van accuverwarming/koeling
- Het vermogen en energieverbruik van de elektromotor
- Het aantal elektromotoren
De belangrijkste factoren die de werkelijke actieradius in de praktijk beïnvloeden:
- De weersomstandigheden
- Het aantal personen in de auto
- De rijstijl van de bestuurder
- Het gebruik van regeneratief remmen
- De verkeerssituatie
- De bandenspanning
- Het gebruik van de airco
Elektrisch rijden op de snelweg
Behalve bovengenoemde zaken is het werkelijke rijbereik in de praktijk ook afhankelijk van of je in de stad rijdt of op de snelweg. In tegenstelling tot een benzine- of dieselauto waarbij je steeds naar een hogere versnelling schakelt en daarmee het toerental en het brandstofverbruik van de motor verlaagt, hebben de meeste elektrische auto’s geen versnellingsbak. Hoe harder je rijdt, hoe sneller de elektromotor draait. Bij hoge snelheden op de snelweg verbruikt een elektromotor dus meer energie dan bij lage snelheden in de stad. Bij uitsluitend snelwegritten kom je met een elektrische auto dus minder ver dan als je vooral in de stad rijdt. Bovendien kun je in stadsverkeer relatief veel energie terugwinnen met het regeneratieve remsysteem, waarmee je de actieradius kunt maximaliseren.
Accu verwarmen in de winter
De meeste elektrische auto’s hebben een lithium-ion accu vanwege hun hoge energiedichtheid en vermogen om snel op te laden. Een nadeel van deze accusoort is echter dat die erg gevoelig is voor lage temperaturen. Hoe kouder de accu, hoe minder energie die kan vasthouden. Normaal gesproken kun je in de winter met een volgeladen accu dus minder ver rijden dan in de zomer, soms zelfs de helft minder dan normaal.
Steeds meer elektrische auto’s hebben daarom een temperatuursysteem (warmtepomp) om de accu te verwarmen. Een lithium-ion accu presteert namelijk het beste bij temperaturen tussen 15 en 25 graden Celsius. Met zo’n temperatuursysteem is de accu van de auto altijd op de ideale temperatuur, zodat die bij elk weertype zo efficiënt mogelijk functioneert en het verlies aan actieradius minder groot is. Houd er wel rekening mee dat het verwarmen van de accu energie kost en daardoor invloed heeft op de resterende actieradius. Veel elektrische auto’s kun je voorafgaande aan vertrek via een app alvast laten opwarmen. Als je dit doet als de auto nog staat te laden, dan gaat dit niet ten koste van het rijbereik.
Actieradius meten
De actieradius van een elektrische auto wordt sinds 1 september 2018 gemeten volgens de WLTP (Worldwide harmonized Light vehicles Test Procedure). Dit is de officiële, onafhankelijke en verplichte meting van het brandstofverbruik, de uitstoot en de actieradius van alle (elektrische) personenauto’s en lichte bedrijfswagens die in Europa nieuw worden verkocht.
De actieradius van een elektrische auto wordt in een testomgeving op een rollenbank uitgevoerd bij een omgevingstemperatuur van 23 graden Celsius. Daarbij wordt een realistische autorit gesimuleerd en het stroomverbruik gemeten bij een rit in stadsverkeer, op een buitenweg, op de snelweg en een combinatie daarvan. Die laatste waarde, de gemiddelde actieradius (WLTP gecombineerd), is wat bij de meeste elektrische auto’s wordt vermeld. Als je de afzonderlijke WLTP-waardes van een elektrische auto op een rij zet, dan zie je dat de actieradius in stadsverkeer groter is dan de actieradius op de snelweg en gecombineerd.
Deze informatie geeft een indicatie van de actieradius van de auto en is handig als je verschillende elektrische auto’s met elkaar wilt vergelijken. Vergeet echter niet dat de WLTP-waarde altijd theoretisch is. Vanwege de externe factoren is er altijd een verschil tussen de theoretische actieradius en de actieradius die in de praktijk wordt gehaald. Dat verschil is bij de ene auto groter dan bij de andere.
Bereken het bereik van je elektrische auto
Is de actieradius voldoende?
Het gevoel dat de actieradius van een elektrische auto te weinig is voor jouw behoeften, of de angst om met een lege accu langs de weg te stranden, was lange tijd de belangrijkste reden voor mensen om géén elektrische auto te kiezen. Dit fenomeen wordt ook wel ‘range anxiety’ genoemd. Dankzij de continue ontwikkeling van de accutechniek, de steeds grotere actieradius van elektrische auto’s, de stijgende laadsnelheden en de groei van het aantal laadpunten, is ‘range anxiety’ voor de meeste mensen geen issue meer.
Voor sommige mensen die heel veel op de weg zitten, is een elektrische auto gewoon geen goede optie, punt. Maar voor degenen die nog twijfelen: uit allerlei onderzoeken is gebleken dat automobilisten een veel grotere actieradius willen dan ze feitelijk nodig hebben. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat Nederlanders gemiddeld 35 kilometer per dag reizen. En de gemiddelde afstand om van en naar werk te gaan, bedraagt minder dan 10 kilometer. Op basis van deze gemiddelden is de actieradius van een elektrische auto voor de meeste automobilisten dus ruim voldoende.
Mocht je toch een keer verder willen rijden dan de actieradius van de auto toelaat, dan profiteer je in Nederland van een netwerk van laadpalen met de grootste dichtheid in heel Europa. Nederland staat met grote afstand op nummer 1 met de meeste laadpunten per inwoner én de meeste laadpunten per kilometer asfalt. Waar je ook rijdt, er is altijd wel een laadpunt in de buurt.
Elektrische auto’s met de grootste actieradius 2024
De ontwikkeling van de accutechniek gaat razendsnel. Nieuwe elektrische auto’s die op de markt worden geïntroduceerd, hebben een steeds grotere actieradius. Tegelijkertijd worden bestaande elektrische auto’s met haast geüpdatet om het rijbereik steeds verder te vergroten. Hieronder zijn vijf elektrische auto’s die behoren tot de modellen met de grootste actieradius in 2024 (WLTP gecombineerd).
