Welke soorten koplampen zijn er?
Er zijn verschillende soorten koplampen voor auto’s, elk met hun eigen voor- en nadelen. Hieronder volgt een overzicht van de meest voorkomende typen:
Halogeenkoplampen
Het meest traditionele type koplamp, dat vooral tot circa 2005 de meest gebruikte verlichting was bij nieuwe auto’s. De lamp heeft een wolfraamgloeidraad en een halogeengas om licht te produceren. Ze zijn relatief goedkoop en eenvoudig zelf te vervangen, maar verbruiken meer stroom en hebben een kortere levensduur van 450 tot 1.000 uur. Koplampen met modernere verlichtingstechnologie gaan minimaal tien keer zo lang mee.
Xenon of HID (High-Intensity Discharge) koplampen
Deze koplampen gebruiken een gasontladingslamp met xenongas en worden ontstoken door een elektrische boog tussen twee elektroden. Deze verlichting is helder wit en vrij fel. Je ziet meer in het donker en bent ook beter zichtbaar. Ze zijn echter duurder dan halogeenlampen, zelfs tot wel 20 keer duurder. Bovendien kunnen ze verblindend zijn voor tegenliggers als ze niet goed afgesteld zijn.
Led-koplampen (Light Emitting Diode)
Led-koplampen gebruiken halfgeleiders om licht te produceren. Ze zijn efficiënter en duurzamer dan halogeen en xenonlampen. Ze gebruiken kortom heel weinig stroom en gaan lang mee. Gaan ze stuk of raken ze bij een aanrijding beschadigd, dan is vervanging kostbaar. Sommige exemplaren kosten meer dan 1.000 euro.
Laserkoplampen
Een van de nieuwste technologieën op het gebied van autoverlichting. Ze maken gebruik van laserdiodes om een fosformateriaal te verlichten dat vervolgens fel wit licht uitstraalt. Het resultaat is een extreem heldere en zeer nauwkeurige lichtbundel die verder reikt dan die van led- of xenonlampen. Wel erg duur en met complexe technologie.
Matrix- of adaptieve koplampen
Dit zijn led- of laserkoplampen die de lichtbundel automatisch aanpassen aan de wegomstandigheden en het verkeer. Ze kunnen bijvoorbeeld bepaalde segmenten van de lichtbundel dimmen om verblinding van andere weggebruikers te voorkomen terwijl andere delen van de weg goed verlicht blijven. Het werkt geweldig, maar de complexe technologie kan bij sommige auto’s storingsgevoelig zijn.
OLED-koplampen (Organic Light Emitting Diode)
Een techniek die anno 2024 nog weinig voorkomt. Hierbij stralen organische materialen licht uit wanneer er stroom doorheen wordt geleid. Ze worden tot dusver vrijwel alleen gebruikt in achterlichten, maar ook in enkele koplampen. De technologie biedt ontwerpers meer vrijheid om ultrakleine lampen te creëren. Het nadeel is de kortere levensduurdan ledverlichting.
Hoe stel je koplampen af?
Het correct afstellen van koplampen is belangrijk voor zowel jouw eigen zichtbaarheid als die van andere weggebruikers. Slecht afgestelde koplampen kunnen namelijk verblinden of onvoldoende verlichting bieden. De meeste koplampen hebben tegenwoordig automatische hoogteregeling en daar hoef je in principe niet naar om te kijken. Bij oudere auto’s kun je het handmatig afstellen van koplampen zelf doen.
Parkeer je auto op een vlakke ondergrond, ongeveer 7,5 meter van een muur of garagepoort. Meet de afstand met een meetlint. Zorg dat je auto niet beladen is.
Meet bij de auto de afstand tussen de grond en het midden van de koplampen. Schrijf die afstand op.
Plak horizontaal op de muur een stuk tape op dezelfde hoogte als het midden van de koplampen.
Meet de afstand tussen de twee koplampen en markeer het midden van de auto op de muur. Dit is het punt waar je horizontale tape wordt gekruist door een verticale lijn (ook gemarkeerd met tape) die het midden van je voertuig vertegenwoordigt.
Zet je koplampen aan en markeer op de muur waar de bovenrand van de lichtbundel van beide koplampen valt. Dit is het helderste deel van de lichtstraal.
Zoek de verticale afstelknop of -schroef op je koplampen. Dit kan meestal gevonden worden aan de bovenkant of achterkant van de koplampunit. Gebruik een schroevendraaier om de verticale stand aan te passen. De bovenrand van de lichtbundel moet net onder de horizontale lijn op de muur liggen, ongeveer 5 cm lager dan de oorspronkelijke markering.
Zoek de horizontale afstelknop of -schroef. Pas de koplampen aan zodat de lichtbundel precies recht voor de auto schijnt, waarbij het helderste deel van de bundel naar het midden van de gemarkeerde lijn op de muur wijst. De bundel moet zich binnen de breedte van de koplamp bevinden en niet naar links of rechts uitwijken.
Sommige voertuigen hebben automatische koplamphoogte-aanpassing, wat de handmatige afstelling beïnvloedt. Controleer de handleiding van je voertuig om te zien of dit van toepassing is. Als je niet zeker bent van de afstelling of als het afstellen te ingewikkeld lijkt, kan het handig zijn om een monteur of specialist in te schakelen.
Onderhoud van koplampen, is dat nodig?
Ja, koplampen hebben onderhoud nodig om ervoor te zorgen dat ze optimaal blijven functioneren en om je veiligheid op de weg te waarborgen. Koplampen kunnen na verloop van tijd vuil, stof, insectenresten, en modder verzamelen. Dit kan de lichtopbrengst verminderen en het zicht 's nachts of bij slecht weer beperken. Reinig de koplampen regelmatig met een zachte doek en een milde schoonmaakoplossing of speciale koplampreiniger. Vermijd schurende middelen die de lens kunnen krassen.
Controleer lampen op scheuren en barsten, als gevolg van bijvoorbeeld steenslag. Kleine scheurtjes of barsten in de koplampen kunnen vocht en vuil binnenlaten, wat kan leiden tot vervaging van de lenzen of zelfs kortsluiting van de lampen. Kleine scheuren kunnen soms tijdelijk worden gerepareerd met transparante tape, maar dit is geen permanente oplossing. Vervang de koplampen zodra ze beginnen te dimmen, flikkeren, of als een van de lampen is doorgebrand. Vervang altijd beide lampen tegelijk om een evenwichtige verlichting te behouden.
De kunststof lens van koplampen kan na verloop van tijd verkleuren en dof worden door blootstelling aan zonlicht, oxidatie, en weersomstandigheden. Dit vermindert de lichtopbrengst en zichtbaarheid. Gebruik een koplamp polijstset of een doe-het-zelf methode met tandpasta om de vensters van de koplampen weer helder te maken. Als je condensatie of vocht binnen de koplamp ziet, probeer dan de koplamp te verwijderen en te drogen. Controleer de afdichtingen en vervang ze indien nodig. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de hele koplampunit te vervangen.
