Inspectie van de occasion
Een eerste indruk zegt zeker niet alles, maar kijk goed hoe de auto erbij staat. Zijn er beschadigingen? Kleurafwijkingen in het plaatwerk? Staat de auto recht op de wielen? Allemaal zaken die kunnen duiden op (eerdere) schades en/of technische problemen. Ziet de auto er smetteloos uit, dan is het nog steeds belangrijk om hem wat grondiger te bekijken.
De checklist werkt eigenlijk heel simpel. Kun je alle vragen met ‘ja’ beantwoorden? Dan is de occasion die je op het oog hebt keurig in orde. Moet je toch ‘nee’ aankruisen? Dan is dat op zijn minst een punt voor onderhandeling over de prijs van de occasion. Wil je extra zeker zijn van je zaak, doe dan een technische aankoopkeuring. Hier zijn wel kosten aan verbonden. Informeer een verkoper altijd als je een technische aankoopkeuring wilt laten uitvoeren door een onafhankelijke partij.
Correcte kilometerstand
Het is in Nederland strafbaar om de kilometerstand terug te draaien, maar dat betekent helaas niet dat het niet meer gebeurt. Soms wordt een occasion geleverd met NAP-certificaat en anders kun je die zelf aanvragen voor de occasion die je op het oog hebt. Het NAP-certificaat maakt op basis van onafhankelijke RDW-gegevens duidelijk wat de officiële specificaties zijn en – vooral – of de kilometerstand van de auto verklaarbaar is.
Is de kilometerstand beoordeeld als ‘logisch’? Mooi, dan is alles in orde. Is de kilometerstand ‘onlogisch’, dan is dat op zijn minst reden voor vragen aan de verkoper. Geïmporteerde auto’s krijgen van de RDW vrijwel altijd de melding ‘geen oordeel’ bij de kilometerstand.
Heeft de auto een ‘logische’ kilometerstand, maar reed hij de ene periode veel meer dan de andere, dan is dat ook reden voor vragen. Misschien is er een logische verklaring, maar het kan ook zijn dat de eigenaar minder is gaan rijden vanwege storingen aan de auto.
Overigens zegt de hoogte van de kilometerstand niet alles over de staat van de auto. Vraag ook aan de verkoper hoe de auto is gebruikt. Relatief weinig stadskilometers zorgen namelijk voor meer slijtage dan veel snelwegkilometers. Naast het NAP-certificaat geven ook het onderhoudsboekje, garagefacturen, APK-rapporten, etc. een beeld van de kilometerstand. Ook krijg je gelijk inzicht in het al uitgevoerde onderhoud en wat er eventueel aan zit te komen.
Carrosserielak
Als het even kan bekijk je de occasion bij daglicht en droog weer. Zo krijg je de beste indruk van de auto. Regen kan de lak bijvoorbeeld mooier laten lijken doordat verkleuringen minder opvallen. In het donker of de schemering zie je eventuele schades of verkleuringen uiteraard minder goed. Kleurafwijkingen of oneffenheden in de lak zijn reden voor vragen. Heeft de auto daar bijvoorbeeld schade gehad?
Carrosserielak
De roestbescherming van auto’s is over het algemeen goed in orde bij auto’s vanaf de jaren negentig, maar toch nog altijd een aandachtspunt. Probeer voorafgaand aan de controle op te zoeken wat de roestgevoelige delen zijn voor het model auto dat je op het oog hebt. Dan kun je daar extra op letten. Over het algemeen zijn roestgevoelige plekken van de carrosserie de wielkasten, dorpels en randen van de portieren. De onderzijde van de auto komt het meest in contact met vocht en straatvuil en is daarmee extra gevoelig.
Zet de auto voor de controle bij voorkeur op een hefbrug, zodat alles goed is te zien. Oppervlakteroest (bruine aanslag) hoeft geen probleem te zijn, maar bobbels in het metaal of zelfs gaten zijn natuurlijk zeker aandachtspunten. Let erop dat roest weleens wordt gecamoufleerd, bijvoorbeeld door er overheen te spuiten of (veel) tectyl aan te brengen. Ook hier: bobbels in het oppervlak zijn een belangrijke aanwijzing, net als vers aangebrachte tectyl.
Schadeverleden
Sowieso is het goed om de verkoper te vragen naar het eventuele schadeverleden van de auto. Bewaarde garagefacturen geven hier ook inzicht in. Plaatwerkdelen die niet helemaal recht zitten of net even een andere kleur hebben, zijn een goede aanwijzing van gerepareerde schade. Overigens hoeft een schadeverleden geen probleem te zijn, als de schade maar goed is hersteld.
Wielen en banden
Is de profieldiepte in orde (wettelijk minimaal 1,6 mm, minimaal 2 mm wordt aangeraden en bij winterbanden zelfs 4 mm). Zijn er droogtescheurtjes? Hoe oud zijn de banden? Bij onregelmatige slijtage is er waarschijnlijk iets mis met de uitlijning van de wielophanging. Als de auto een reservewiel heeft, vergeet dan niet om dat ook te controleren. Tot slot: zijn de waarschuwingsdriehoek, de krik en de kruissleutel nog aanwezig? Heeft de auto anti-diefstalwielbouten? Controleer dan of het hiervoor benodigde verloopstuk aanwezig is.
Ruiten
Zijn alle ruiten in orde? Zitten er geen krassen in (hinderlijk), of barsten (niet toegestaan)? Kleinere glasschades, zoals putjes of het zogenaamde ‘koeienoog’ zijn wel toegestaan, maar kunnen leiden tot grotere schades.
Vocht in de auto
Hoe ruikt het interieur van de occasion? Muf? Dan zit er vocht in de auto. Dat is in de eerste plaats niet prettig en kan zorgen voor beslagen ruiten. Als de auto erg vochtig is, kan dat duiden op een lekkage. Veel voorkomende controlepunten hiervoor zijn onder de matten in de voetenruimtes en achterbak. Daar blijft het eventuele vocht namelijk staan. Kijk indien mogelijk ook achter de bekleding van de achterbak en let op roestsporen.
Stoelen en gordels
De controle van de stoelen gaat verder dan alleen de slijtage aan de bekleding. Werken bijvoorbeeld alle instelmogelijkheden van de stoel nog? Wel zo belangrijk voor een goede zitpositie. Vergeet ook de veiligheidsgordels niet. Rollen die nog soepel en gemakkelijk in en uit? Gaat de sluiting nog eenvoudig vast en los? Gerafelde of zelfs gescheurde gordels betekenen een afkeur bij APK en zijn aan vervanging toe.
Chassis en schokdempers
Duw de auto bij ieder wiel omlaag. Blijft de auto nog lang naveren? Dan duidt dat op versleten schokdempers. Ook piep-, kraak- en klappergeluiden duiden op slijtage. Probeer ook de wielen te bewegen – indien mogelijk opgekrikt met het wiel los van de grond. Als het goed is zit er geen beweging in het wiel, anders dan het ronddraaien natuurlijk. Is er wel beweging, dan is een deel van de wielophanging aan vervanging toe.
Versnellingsbak
Dit controleer je tijdens de proefrit. Bij een automaat is de controle eenvoudig: gaat het schakelen soepel, zonder nadrukkelijke overgangen tussen de versnellingen? Dan is de transmissie in orde. Bij een handgeschakelde versnellingsbak gelden andere controles. Is de pook makkelijk van versnelling naar versnelling te bewegen? Is de koppeling nog in orde? De ultieme test: probeer in de tweede versnelling weg te rijden met (licht) aangetrokken handrem. Als het goed is slaat de motor af. Kun je wegrijden, dan slipt de koppeling en zit vervanging eraan te komen. Dat kan prijzig uitpakken.
Stuurinrichting
Controleer bij stilstand en uitgeschakelde motor de speling van de stuurinrichting, door het stuur in stilstand heen en weer te bewegen. De speling van het stuur verschilt per auto (zeker bij oldtimers), maar wanneer het stuur meer dan twee vingers breed kan draaien zonder dat de wielen bewegen, is er echt sprake van te veel speling. Ook tijdens de proefrit kun je controleren hoe direct de auto reageert op stuurbewegingen.
Motorruimte – visuele inspectie
Vaak wordt de motorruimte van een occasion schoongemaakt, zodat alles er echt mooi, schoon en nieuw uitziet. Toch is een overdreven schone motorruimte juist verdacht, zeker bij een oudere auto. Andersom zijn ook olie- of andere vloeistofsporen een aandachtspunt. Controleer ook de vloeistoffen, van de olie (peilstok) tot koelvloeistof. Deze vloeistoffen moeten mooi helder zijn. Lijken de vloeistoffen vermengd met wat anders, dan duidt dat op lekkages in het motorblok. Daar kan een kostbare reparatie bij horen. Vergeet ook de distributieriem niet. Die moet binnen de voorgeschreven termijn zijn vervangen. Controleer daarnaast alle zichtbare slangen en andere rubber- en kunststofdelen in de motorruimte op scheuren of poreuze plekken en kijk of er geen roestplekken in de motorruimte zijn (oppervlakteroest hoeft geen probleem te zijn).
Motorgeluiden
Start de motor met een koude start en laat hem stationair draaien. Start die soepel? Hoor je een gierend geluid, dan kan de V-snaar/multiriem niet goed gespannen zijn of wellicht is hij versleten of zijn spanrollen vastgelopen. De stationaire loop van een motor verschilt wat per type, maar in principe draait een motor stationair regelmatig en net onder de 1.000 toeren. Een onregelmatig of hoog stationair toerental kan duiden op problemen. Bij een koude start kan dit ook voorkomen, maar het zou dan al snel moeten ‘bijtrekken’. Sommige merken hanteren in het begin een hoger toerental waarna het toerental na enige tijd daalt. Dit is bij Japanse automerken soms het geval.
Remmen
Ook niet onbelangrijk: de remschijven moeten vrij zijn van krassen of roest. Controleer of de remleidingen niet roesten en of het niveau van de remvloeistof binnen de norm ligt. Vochtige remleidingen en een laag remvloeistofpeil zijn een indicatie voor lekkages die meteen moeten worden verholpen.
Accu
Je herkent een oude of slechte accu aan de afzettingen op de poolklemmen en scheuren in de behuizing. Roest rond de accu kan duiden op lekkages, van de accu zelf of vocht van buiten dat in de accubak blijft staan. Is het zuurpeil correct? Een sticker op de accu geeft informatie over de leeftijd. Normale accu's hebben een levensduur van circa 6 tot 8 jaar.
Verlichting
Controleer of alle verlichting werkt. Dof geworden koplampen hebben een mindere werking (kan vaak wel worden verholpen met polijsten). Beschadigd glas kan leiden tot vocht in de lamp, of bij grotere schade voor een verkeerde lichtkleur (bijvoorbeeld wit licht doordat het rode glas kapot is). Lampen die van binnen zijn beslagen, wijzen ook op een lekkage, wat op termijn kan leiden tot defecte verlichting of andere elektronische storingen.
Rubbers
Bij bovenstaande tips zijn lekkages al een aantal keer ter sprake gekomen. Meestal worden ze veroorzaakt door verouderde of beschadigde rubbers. Let daarom op poreuze of gescheurde rubbers bij deuren, in de kofferruimte en langs zonne- en schuifdaken. Bij de laatstgenoemde mag ook de waterafvoer niet verstopt zijn, omdat anders water kan binnendringen.
Bij cabrio's
Voor cabrio’s gelden aanvullende aandachtspunten voor de dakconstructie. De kap moet eenvoudig te openen en te sluiten zijn. Bij een elektrisch dak, maar ook een handmatige. Let er, indien van toepassing, ook op of alle sluitingen nog aanwezig zijn en goed werken. Scheuren en vouwen in het dak zijn niet alleen lelijk, maar vormen ook een echt defect. De waterdichtheid van het dak is helaas lastig te controleren zonder door de regen te rijden (de wasstraat is voor veel cabrio’s niet aan te raden), maar je kunt wel letten op sporen die duiden op vocht.
