Citroen AX

Goede redenen

• Interessant model voor zuinige automobilisten die letten op de prijs, zowel qua aanschaf- als qua onderhoudskosten.
• De Citroën AX is de zuinigste productieauto ter wereld.
• Voor zijn tijd is de auto een chique plezier- en stadsauto.
• Citroën nam zijn toevlucht tot een ongewone marketingstrategie: 30 meter hoge letters op de Eiffeltoren en een promotievideo-opname op de Chinese Muur.

Belangrijke gegevens

Motor

In principe waren dit viercilinder benzine- of dieselmotoren in drie mogelijke vermogensniveaus van 45, 60 of 75 pk. Speciaal voor de Citroën AX werd een nieuwe generatie motoren ontwikkeld, die stond voor robuustheid en onderhoudsgemak. De oorspronkelijke carburateurmotoren werden later vervangen door moderne injectie-motoren met gecontroleerde katalysatoren en dwars en verticaal geïnstalleerd. De dieselmotoren werden van aluminium gemaakt, wat een extra gewichtsbesparing opleverde.

Het AX Electrique-model had een 20 kW elektrische motor met batterijen die in de motorruimte en onder de carrosserie waren ondergebracht. Met een bereik van 100 kilometer in stadsverkeer was de auto destijds een revolutionair model en een voorloper van de komende generaties elektrische voertuigen. Zelfs dan diende de motorrem automatisch om energie terug te winnen. De 347 exemplaren waren niet uitgerust met een handgeschakelde versnellingsbak, maar veel meer met een op een automaat lijkende transmissie en voorwielaandrijving. Alleen bij de AX 4x4 kon de achterwielaandrijving pneumatisch worden ingeschakeld via een schakelaar op het dashboard.

Alle modellen, behalve de Electrique, hadden een handgeschakelde 4-versnellingsbak. Het doel was een zo zuinig mogelijk voertuig te produceren. Daarvoor moest het gewicht zo laag mogelijk zijn, en met 640 kilogram is dat gelukt. De acceleratie was dienovereenkomstig goed, ondanks de kleine motoren. Vanaf 1992 werden Michelin-banden met lage rolweerstand en een 5 versnellingsbak met lange ratio gebruikt op de dieselmodellen. Dit leverde de AX een vermelding op in het Guinness Book of Records met een verbruik van slechts 3,3 liter per 100 kilometer.

Afmetingen

De Citroën heeft een lengte van 3,5 meter en een breedte van 1,56 meter. De hoogte wordt opgegeven als 1,35 meter, de wielbasis is 2,28 meter. Zoals reeds vermeld was het model vrij licht met slechts 640 kilogram leeggewicht. Het toegestane totale gewicht is 1.140 kilogram.

De bagageruimte biedt ruimte voor 273 tot 668 liter. De vijfzitter heeft drie of vijf deuren. Met de Citroën kan ook een aanhangwagen worden getrokken. Het geremde trekvermogen bedraagt 500 kilogram.

Varianten

De Citroën AX werd geproduceerd in veel modelvarianten. Het waren er zoveel dat het onmogelijk is ze allemaal op te sommen, dus hier zullen we alleen de belangrijkste behandelen. Naast de "normale" Citroën AX werden de AX Sport of AX GTI speciaal voor raceseries ontwikkeld. Er werden verschillende cupseries met één merk georganiseerd, bijvoorbeeld de Challenge AX Sport, waarin alleen de AX Sport-modellen, met een vermogen van 91 pk, mochten deelnemen aan wedstrijden. Met een dergelijk model werd Christine Driano in 1989 voor de tweede keer op rij Frans rallykampioen.

Ook het model AX Electrique heeft een bijzondere betekenis: Hij had een luchtgekoelde gelijkstroommotor en haalde een topsnelheid van 91 km/u. Ze produceerden ook twee speciale modelseries die expliciet gericht waren op vrouwelijke klanten en de namen "En Vogue" en "Air France Madame" droegen. Vooral het uiterlijk van de auto's overtuigde vrouwen destijds en droeg bij aan de hoge verkoopcijfers.

Prijs

De nieuwprijs voor de Citroën AX in de basisversie bedraagt omgerekend 7.034 euro. Voor een nieuwe auto was tot 12.527 euro verschuldigd. Aangezien het voertuig slechts tot 1999 werd geproduceerd, zijn er vandaag geen nieuwe voertuigen meer beschikbaar.

Er zijn weinig aanbiedingen voor occasions in Nederland. Hoewel de prijzen voor occasions zeer laag zijn, wordt afhankelijk van de modelvariant tussen de 1.500 en 6.000 euro gevraagd. De gebruikte GTI topmodellen zijn bijzonder duur.

Design

Exterieur

Om het doel van een kleine auto met een zo groot mogelijke binnenruimte en een zo laag mogelijk gewicht te bereiken, baseerde het bedrijf zich op de bevindingen van de concept-car ECO 2000, op basis waarvan vanaf 1981 de eerste prototypes werden gebouwd. De ontwerpen kwamen van de ontwerper Nuccio Bertone, die een consistent gebruik van lichte materialen voor ogen had. Het onderste deel van de achterklep was bijvoorbeeld van plastic.

Belangrijke kenmerken waren de gunstige aerodynamica, het asymmetrisch geplaatste Citroën-logo op de neerwaartse motorkap en de eenarmige ruitenwisser. Gegalvaniseerd plaatstaal, kunststof wielkasten en holle ruimte-afdichting zorgen voor hoge roestbestendigheid. Het 4x4 model met vierwielaandrijving was te herkennen aan de kunststof stootstangen langs de zijkanten. Bovendien had deze modelvariant 25 millimeter meer bodemvrijheid. Het hoekige ontwerp met een kleine achterspoiler in combinatie met de lichtgewicht constructie optimaliseerde het verbruik en de prestaties. Het drie- of vijfdeursmodel was verkrijgbaar in de exterieurkleuren grijs of rood.

Interieur

Het interieur van de Citroën AX is zuiniger ingericht. De reden hiervoor was de beoogde hoge gewichtsbesparing. De enige aanwezige instrumenten waren een snelheidsmeter, een analoge klok en een brandstofmeter. In sommige modelvarianten was er een eenvoudige airconditioning. De stoelen boden geen bovengemiddeld comfort, maar hun eenvoudige ontwerp was overtuigend.

De enorme opbergruimte in dit zeer kleine voertuig verdient een speciale vermelding. De achterbank kan gemakkelijk worden neergeklapt of helemaal worden verwijderd, waardoor de bagageruimte toeneemt van 273 liter tot 668 liter. De voorportieren van de driedeurs varianten waren voorzien van bekerhouders die plaats boden aan flessen van 1,5 liter. Bij de vijfdeurs modellen werd deze ruimte gebruikt voor de luidsprekers. De lichtgewicht constructie komt niet alleen tot uiting in het exterieur, maar ook in het interieur en de daarin gebruikte materialen.

Veiligheid

Om het lage gewicht van het voertuig te garanderen, werd bezuinigd op comfort in het interieur. Behalve een bestuurdersairbag in het stuurwiel had de Citroën AX geen veiligheids- of hulpsystemen.

Alternatieven

De Citroën AX was gepland als de opvolger van de vijfdeurs Visa en de cultauto "lelijk eendje" (2CV). Een hogere cultus en gebruikte auto waarde hoort zeker bij het "lelijk eendje". Met slechts 29 pk is deze auto echter meer geschikt als zondagse auto. Onder verzamelaars is de Citroën 2CV echter zeer geliefd. Bijgevolg zijn relatief hoge prijzen van minstens 5.000 euro te verwachten. Topmodellen kunnen tot 43.000 euro kosten.

Op zoek naar een elektrisch alternatief voor de AX Electrique uit een vergelijkbaar productietijdperk, komt men uit bij de Peugeot 106. Dit model was iets zwaarder dan de Citroën, maar had een vergelijkbare actieradius.

Ook uit de jaren 90 is de Fiat Cinquecento. Inmiddels zijn er ook nieuwe modellen die een beter pakket veiligheids- en assistentiesystemen bieden en daarmee een modern alternatief vormen voor de Citroën AX.